Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) - czym jest i dla kogo?

DBT, czyli Terapia Dialektyczno-Behawioralna (ang. Dialectical Behavior Therapy), to forma terapii poznawczo-behawioralnej stworzona przez dr Marsha M. Linehan w latach 80. XX wieku. DBT została początkowo opracowana jako odpowiedź na trudności w leczeniu osób z zaburzeniem osobowości typu borderline (BPD), ale od tego czasu znalazła zastosowanie w leczeniu innych zaburzeń i problemów psychicznych.

Marsha Linehan, profesor psychologii klinicznej na Uniwersytecie Waszyngtońskim, zauważyła, że tradycyjne metody terapii poznawczo-behawioralnej nie zawsze były skuteczne w pracy z pacjentami z zaburzeniem osobowości typu borderline. Dlatego opracowała DBT, która łączy elementy tradycyjnej terapii poznawczo-behawioralnej z elementami terapii skoncentrowanej na akceptacji i uważności. DBT kładzie nacisk na dialektykę, co oznacza uznawanie sprzeczności i poszukiwanie równowagi między akceptacją a zmianą.

W DBT terapeuci pomagają pacjentom rozwijać umiejętności radzenia sobie z emocjami, poprawiając jednocześnie relacje z innymi i pracując nad akceptacją siebie. Terapia ta ma cztery główne moduły: uważność, efektywność interpersonalna, regulacja emocji i tolerancja na stres.

Od czasu jej powstania, DBT zyskała uznanie jako skuteczna terapia nie tylko dla osób z BPD, ale również dla pacjentów z innymi zaburzeniami, takimi jak zaburzenia odżywiania, uzależnienia i zaburzenia nastroju. Skuteczność DBT została potwierdzona w wielu badaniach klinicznych, co przyczyniło się do jej popularności i szerokiego zastosowania w dziedzinie psychoterapii.

Trening dialektyczno-behawioralny (DBT) skupia się na nauczaniu pacjentów umiejętności radzenia sobie ze stresem, regulacji emocji, budowania zdrowych relacji interpersonalnych i skutecznego rozwiązywania problemów. Jest to strukturalna terapia, która obejmuje indywidualne sesje terapeutyczne, grupowe zajęcia terapeutyczne oraz zadania do wykonywania poza terapią. 

Oto kilka kluczowych elementów treningu dialektyczno-behawioralnego:

1. Umiejętności interpersonalne: Pacjenci uczą się budować zdrowe relacje, komunikować się efektywnie, radzić sobie z konfliktami i ustanawiać granice w relacjach.

2. Umiejętności radzenia sobie ze stresem: Osoby uczą się technik relaksacyjnych, technik oddechowych i sposobów radzenia sobie ze stresem w celu zmniejszenia napięcia emocjonalnego.

3. Regulacja emocji: Pacjenci poznają strategie radzenia sobie z intensywnymi emocjami, takie jak identyfikowanie i nazewnictwo emocji, zmniejszanie impulsywności i regulacja nastroju.

4. Świadomość uważności: Trening uważności obejmuje praktyki medytacyjne, które pomagają pacjentom zwiększyć świadomość swoich myśli, uczuć i doznań zmysłowych w teraźniejszym momencie.

5. Rozwiązywanie problemów: Osoby uczą się rozpoznawać problemy, analizować różne rozwiązania i podejmować skuteczne decyzje.

6. Samoopieka: Pacjenci rozwijają umiejętności opieki nad sobą, takie jak dbanie o zdrowie fizyczne, dbanie o siebie w sytuacjach kryzysowych i stosowanie technik samoopieki.

Trening dialektyczno-behawioralny jest procesem intensywnym, który wymaga zaangażowania ze strony terapeuty i pacjenta. Poprzez regularne praktykowanie nowych umiejętności, osoby uczą się skuteczniej radzić sobie z trudnościami życiowymi i poprawiać jakość życia.